Chứng khoán Việt sẽ đón nhận dòng tiền ngoại tích cực trong 3-5 năm tới

Sau 3 quý đầu năm 2023, các yếu tố kinh tế toàn cầu đã tích cực dần lên. Những yếu tố như lãi suất, lạm phát đều đã hạ nhiệt giúp giới đầu tư kỳ vọng những nền kinh tế đầu tàu thế giới, như nền kinh tế Mỹ sẽ có thể “hạ cánh mềm”. Và dòng tiền bắt đầu đổ vào các quỹ cổ phiếu trên toàn cầu nhiều hơn, thay vì động thái bán ròng kéo dài như trước đây.

Tại Talkshow Phố Tài chính trên VTV8, ông Bùi Văn Cường, Đồng sáng lập kiêm Giám đốc Công nghệ, Công ty CP DATX Việt Nam đã có những chia sẻ về xu hướng dòng vốn ngoại và cơ hội đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

BTV Mùi Khánh Ly: C âu chuyện đầu năm 2023 là dòng vốn toàn cầu rút ra khỏi các thị trường do môi trường lãi suất tăng cao ở Mỹ cùng những rủi ro khác…nhưng đến thời điểm hiện tại dòng vốn này đang ra sao?

Ông Bùi Văn Cường, Đồng sáng lập kiêm Giám đốc Công nghệ, Công ty CP DATX Việt Nam

Theo thống kê dữ liệu được thu thập tự động của DATX, các con số tuyệt đối cho thấy xu hướng dòng vốn toàn cầu rút dòng là do mặt bằng lãi suất ở các thị trường phát triển, đặc biệt là Mỹ, neo ở mức cao, cũng như mức lợi nhuận ở thị trường Mỹ là vượt trội (12,5% so với 4,5% của phần còn lại), dòng tiền có xu hướng dịch chuyển từ các thị trường mới nổi (emerging market) sang thị trường phát triển (developed market). Việt Nam không ngoại lệ khi xuất hiện sự rút ròng của các quỹ ETF trong vài tháng trở lại đây, trước áp lực tỷ giá tăng cao.

Tuy nhiên tốc độ rút tiền của ETF khỏi Việt Nam đã đạt đỉnh trong tháng 8/2023 (rút ròng 190 triệu USD) và có dấu hiệu hạ nhiệt trong tháng 9 (chỉ rút ròng 88 triệu USD). Lũy kế 9 tháng 2023, ETF vẫn hút ròng 95 triệu USD.

Mặt khác, dòng tiền từ các quỹ chủ động chưa bị rút ròng mạnh như các quỹ ETF. Tháng 9 quỹ chủ động rút ròng 18 triệu USD, lũy kế 9 tháng 2023 quỹ chủ động vẫn hút ròng 167 triệu USD. Lý do là dòng tiền từ quỹ chủ động có xu hướng dài hạn, và phụ thuộc nhiều vào định giá và triển vọng của thị trường.

Thời điểm hiện tại các yếu tố đã cải thiện đáng kể như lãi suất cũng đã bớt căng thẳng khi FED tạm dừng tăng lãi suất, lạm phát giảm, kinh tế thế giới được dự báo sẽ “hạ cánh mềm” thay vì lo ngại khủng hoảng kinh tế như hồi đầu năm, liệu dòng vốn toàn cầu chuyển hướng đi mới?

Với dòng tiền ETF, các biến số vĩ mô như tỷ giá là rất quan trọng để đánh giá xu hướng rút ròng đã thực sự đạt đỉnh và quay đầu, hay chỉ là điều chỉnh và khả năng vẫn rút ròng tiếp hay không? Với dòng tiền từ quỹ chủ động có xu hướng dài hạn, và phụ thuộc nhiều vào định giá và triển vọng của thị trường, thì các biến số liên quan đến sự phục hồi của nền kinh tế, tốc độ tăng trưởng của các doanh nghiệp sẽ đóng vai trò quan trọng hơn . Với model vĩ mô của DATX, chúng tôi dự đoán nền kinh tế Mỹ nói riêng và toàn cầu nói chung có thể đã tạo đáy cuối quý 2/2023 hoặc sẽ tạo đáy vào quý 1/ 2024 và bắt đầu một chu kỳ tăng trưởng mới trong 3 đến 5 năm sau đó, do vậy trong dài hạn, tôi đánh giá dòng tiền sẽ tích cực đi vào các thị trường, đặc biệt là các thị trường mới nổi.

Xu hướng khối ngoại trên TTCK Việt Nam trong 2 năm qua chủ yếu là bán ròng, vì sao?

Một xu hướng lớn trong thời gian gần đây là tiền đầu tư bị rút ròng từ thị trường mới nổi và quay trở về thị trường phát triển. Tuy nhiên, theo model đánh giá dòng tiền ngoại của chúng tôi, dòng tiền này bắt đầu bớt tiêu cực từ tháng 6/2022, và chính thức đóng góp tích cực lên thị trường từ ngày 21/10/2022 đến nay và trên hệ thống dữ liệu của DATX, dòng tiền này vẫn duy trì tích cực. Sở dĩ như vậy là vì VN-Index đã về vùng đáy định giá và điều này đã thúc đẩy giá trị giao dịch lên đến 1 tỷ USD từ khối ngoại chỉ trong hai tháng, tháng 11 và 12/2022. Nghĩa là, khi có định giá thấp, dòng tiền thế giới vẫn chọn Việt Nam. Đây cũng là xu hướng chung của các quỹ tại các thị trường khác, ví dụ như tại Australia, dòng tiền này tăng từ mức 350 tỷ AUD đến 400 tỷ AUD cũng trong giai đoạn trên.

Một ví dụ nữa từ mặt dữ liệu của chúng tôi có được, đó là nếu xét về mức rút ròng, thì so với các nước trong khu vực như Thái Lan và Indonesia, trong 3 năm trở lại, mức rút ròng của Việt Nam là cực kỳ thấp. Thái Lan thậm chí đã bị rút ròng gần 4 tỷ USD từ 2020 trở lại đây.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng là các nhà đầu tư cá nhân trong nước đang chiếm số đông nên sẽ đóng vai trò chủ đạo trên thị trường, còn dòng tiền ngoại tuy vắng bóng nhưng cũng không tạo sự ảnh hưởng nhiều, ý kiến ông ra sao về vấn đề này ?

Chúng tôi nghĩ rằng trong ngắn hạn nhận định này có tính hợp lý do hiện nay giao dịch khối ngoại trên thị trường chỉ chiếm 7-8% không đáng kể so với các nhà đầu tư trong nước chiếm đến hơn 90%. Tuy nhiên, như đã nói ở trên, dòng vốn ngoại gần như 100% là từ nhà đầu tư tổ chức. NĐT tổ chức khác cá nhân là họ suy nghĩ và hành động dựa theo lý trí hơn là cảm xúc. Về dài hạn, việc giải ngân quyết liệt tại vùng định giá hấp dẫn thường đến từ nhà đầu tư tổ chức nhiều hơn là nhà đầu tư cá nhân. Do đó, dù hiện tại lượng giao dịch của khối ngoại tuy nhỏ, nhưng vẫn mang tính tham khảo cao về độ hấp dẫn của thị trường trong dài hạn. Cụ thể trên hệ thống DATX như đã đề cập ở trên, với dòng vốn ngoại mang tính tích cực từ cuối tháng 10/2022, chỉ số VN-Index đã tăng đến 30% kể từ đó, là một ví dụ rất cụ thể để các nhà đầu tư cá nhân có thể tham khảo.

Vậy liệu rằng trong thời gian tới dòng tiền ngoại có chuyển hướng vào thị trường Việt Nam hay không?

Từ mô hình vĩ mô phát triển của chúng tôi dự đoán, đáy của các nền kinh tế sẽ đâu đó quý I/2024, thậm chí đã có thể tạo đáy cuối quý II/2023 vừa rồi, và đây cũng đánh dấu bước ngoặt của chu kỳ vĩ mô, với một giai đoạn dài cho việc thúc đẩy tăng trưởng không chỉ ở Việt Nam và cả các thị trường mối nổi khác và các thị trường phát triển. Trong giai đoạn này nền kinh tế phục hồi và tăng trưởng trong một khoản thời gian thường đước tính theo 3-5 năm, được thúc đẩy bởi tăng trưởng doanh nghiệp, và do đó tăng mức định giá hấp dẫn, đó là lúc các quỹ chủ động bắt đầu xu hướng giải ngân mới. Do vậy nhìn về trung và dài hạn, chúng tôi dự đoán dòng tiền ngoại sẽ đổ vào Việt Nam trong 3 đến 5 năm tới. Một ví dụ cụ thể được đề cập trong 1 báo cáo gần đây của SPDR, các quỹ ETF đang tìm kiếm tăng trưởng nhiều hơn bằng cách thu hút vốn vào thị trường và rút bớt từ trái phiếu.