Chuyện về quán ăn Trung Quốc nỗ lực bảo tồn "Tứ Đại Thiên Vương" - bữa sáng cổ truyền chỉ dành cho vua chúa có nguy cơ bị thất truyền

Bóng tối đã bao phủ góc đường Vọng Vân và Bồng Lai tại Thượng Hải khi cô Trương và gia đình mình đến quán ăn Long Hưng. "Chúng tôi đến đây từ 3h sáng để xay đậu làm sữa đậu nành," cô Trương nói. Đây là 1 trong 4 món chính của phần ăn sáng Tứ Đại Thiên Vương lâu đời của thành phố Thượng Hải 

Bữa sáng chỉ dành cho vua chúa

Khi gian hàng thực phẩm mở cửa vào khoảng 5h sáng, các cụ già xuất hiện từ những con hẻm chật hẹp - một số người vẫn mặc đồ ngủ. Họ bị hấp dẫn bởi mùi dầu bốc lên từ nồi chiên. Bên cạnh đó là vài người trẻ tuổi bước ra khỏi hộp đêm, những người lao động nhập cư đang vội vã di chuyển trên đường phố. Tất cả đều mong muốn được thưởng thức thứ đã làm nên tên tuổi cho quán ăn nhà cô Trương từ năm 1998: bữa sáng Tứ Đại Thiên Vương. Gia đình đang cố gắng bảo tồn một nền văn hóa ẩm thực lâu đời, đang bị mai một từng ngày.

Tứ Đại Thiên Vương là cái tên đã xuất hiện từ hàng trăm năm trước, dùng để chỉ 4 vị kim cương trong Phật giáo cai quản 4 cõi quan trọng trên thế gian. Giống như những vị kim cương đó, 4 món ăn trong bữa sáng Tứ Đại Thiên Vương đã trở thành một phần không thể thiếu đối với người dân Thượng Hải. Nó tượng trưng cho những gì mà con người vẫn luôn mong ước: thành công, tiền tài, địa vị, bình an... Món ăn này trước đây vốn chỉ dành cho vua chúa. 

Bữa sáng Tứ Đại Thiên Vương có gì?

Tứ Đại Thiên Vương bao gồm: đầu tiên là Đại Băng - một loại bánh dẹt được phủ vừng. Tiếp theo là Tư Phạm - một nắm cơm nếp, bên trong được nhồi trứng om nước tương và thịt lợn xay. Sau đó là bánh quẩy - một thanh bột chiên giòn được nhúng trong dầu rán. Cuối cùng là sữa đậu nành ngọt được uống khi còn ấm. Theo truyền thống, tất cả bốn món được phục vụ cùng một lúc. Tuy nhiên, không phải hàng ăn cũng có đủ thời gian làm vậy.

Lịch sử của Tứ Đại Thiên Vương bắt nguồn từ văn hóa dân gian Trung Quốc. Dưới triều Nam Tống, Nhạc Phi - một vị anh hùng cứu nước - đã bị vu oan rồi xử tử. Quá phẫn nộ, một người thợ làm bánh đã dùng hai thanh bột xoắn vào nhau rồi chiên trong dầu để tượng trưng cho sự trừng phạt mà vợ chồng Tần Cối - người hãm hại Nhạc Phi -sẽ phải nhận khi xuống âm phủ.

Cô Trương - chủ quán ăn Long Hưng.

Món ăn được làm thủ công mỗi ngày bằng nguyên liệu tươi sống

Những món ăn này rất lạ mắt và được gia đình họ Trương làm thủ công mỗi ngày. Cô Trương cùng chồng và hai em gái mở cửa hàng khi chỉ mới 23 tuổi. "Khi đó chúng tôi chưa có con. Cả 4 người đều từ An Huy lên Thượng Hải làm việc," cô nhớ lại. Ba chị em và chồng của họ phụ trách điều hành cửa hàng, cùng với một đầu bếp và hai người giúp việc.

Một bữa sáng Tứ Đại Thiên Vương có giá cả phải chăng mà lại gọn nhẹ, có thể cho vào túi nilon mang đi. "Nhiều người không thích ăn sáng tại nhà," cô Trương giải thích. "Bạn phải có lò nướng truyền thống để làm Đại Băng, chưa kể làm quẩy cũng tốn công sức không kém."

Đại Băng được làm từ một loại bột bánh mì cơ bản được nhào nặn, cắt thành nhiều phần và lăn phẳng. Mỗi miếng sau đó được bọc xung quanh một khối nhỏ mỡ lợn được nêm với hạt tiêu Tứ Xuyên - loại hạt tiêu trắng được nghiền nhỏ - và trộn với hành lá băm nhỏ. Sau đó, chiếc bánh được đem lăn, cuộn và cán phẳng, khiến bánh rất mịn. Hạt vừng được phủ lên trước khi đem nướng.

Làm quẩy còn tốn công hơn nữa. Bột phải được nhào và lên men - những việc có thể mất cả ngày trời để làm. Sau đó, bột được cán ra rồi cắt thành hình chữ nhật, xếp thành từng cặp. Cuối cùng, họ xoắn những thanh bột này với nhau sau đó chiên trong dầu nóng cho đến khi phồng và vàng.

Khi hương vị truyền thống là nhất

Sáng nào khu phố này cũng hết sức náo nhiệt. Người dân địa phương vừa trò chuyện, vừa dắt chó đi dạo hoặc phơi đồ. Các bậc phụ huynh đưa con đi học dọc trên đường phố - nơi những người bán trái cây đang xếp cam và tỉa dứa trên vỉa hè - trong khi mọi người đi tới các quán ăn để nạp năng lượng cho ngày mới

Cô Trương cho biết, những người sống trong khu nhà cao cấp sẽ không tự mình đi tới đây để ăn. Thay vào đó, các tài xế giao hàng sẽ mang thức ăn và cà phê đến tận nhà cho họ.

Suốt 20 năm qua, quán ăn Long Hưng của gia đình họ Trương vẫn ngày ngày tồn tại trong khu phố cũ. Những món ăn ngon được làm từ các nguyên liệu tươi ngon và chất lượng chính là điều giúp cho cửa hàng này vẫn đứng vững được trong kỷ nguyên hiện đại hóa. "Chúng tôi chẳng có công thức bí mật nào cả. Tất cả đều được nướng, chiên, hấp theo kiểu truyền thống," cô Trương nói. "Bạn phải mua được nguyên liệu ngon, vì khách hàng luôn để ý đến những sự khác biệt dù là nhỏ nhất."