Oằn lưng với phí tàu biển

Doanh nghiệp (DN) xuất nhập khẩu là một trong những đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi phí vận tải và rất nhiều phụ phí khác.

Bà Trương Thúy Liên, Giám đốc Công ty Giày Liên Phát, cho biết vừa được nhân viên báo phí nâng hàng container đã tăng thêm hơn 100 USD/container, đẩy mức phí DN đang phải gánh cho container loại 20 feet lên hơn 300 USD và container loại 40 feet vượt 500 USD… “Phí vận tải biển cứ tăng đều đều chứ chưa một lần được giảm. Ngay cả thời điểm giá dầu thô xuống thấp, cước vận tải biển giảm nhưng hàng loạt khoản phí, phụ phí vẫn chỉ một chiều tăng” - bà Liên bức xúc.

Trong khi đó, ông Lê Phước Vũ, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Tôn Hoa Sen, cho biết vào một số thời gian cao điểm vận chuyển hàng hóa trong năm, các hãng tàu thường đồng loạt tăng mạnh giá cước vận chuyển và các khoản phụ phí.

Đáng nói là DN hầu như không được báo trước nên hoàn toàn bất ngờ về mức độ và thời điểm tăng phụ phí, ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả kinh doanh vì hợp đồng xuất khẩu thường chốt trước ngày giao hàng 2-3 tháng. DN thường phải chịu phần biến động chi phí này, từ phí bình ổn, phí kẹt cầu cảng, phụ phí xăng dầu, phụ phí biến động giá nhiên liệu rồi cả phụ phí biến động tỉ giá ngoại tệ…

Riêng phụ phí mất cân đối vỏ container, nhiều DN phản ánh các hãng tàu áp dụng ở mức rất cao, có thời điểm lên tới 400-1.000 USD/container, nhất là tuyến vận chuyển đường biển tới khu vực châu Âu, châu Phi, Trung Đông và châu Mỹ.

“Cần có biện pháp kiểm soát việc thu cước tàu và phụ phí đối với các hãng tàu nhằm bảo đảm cước phí được ổn định trong một khung giá nhất định. Trong trường hợp có sự biến động về cước tàu và các loại phụ phí, cần báo trước một thời gian để DN chuẩn bị. Nếu Việt Nam có nhiều hãng tàu trọng tải lớn vận chuyển hàng quốc tế cạnh tranh với hãng tàu nước ngoài, DN xuất nhập khẩu Việt sẽ không bị phụ thuộc quá nhiều vào hãng tàu nước ngoài” - ông Vũ đề nghị.

Từ câu chuyện phí vận tải biển, ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN TP HCM, nhận định đang có bất cập trong cách quản lý các khoản thuế, phí và lệ phí. Đặc biệt, điều các DN ngại nhất là những khoản phí, lệ phí không rõ ràng, trong đó có cả “phí không chính thức”. “Các DN trong nước ít phản ánh tình trạng này vì sợ bị… ghét, làm khó nhưng những DN nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam lại nói rất nhiều về khoản phí này. Bởi những chi phí không có hóa đơn, chứng từ sẽ không thể hạch toán vào sổ sách, vào chi phí hoạt động kinh doanh” - ông Hưng nói.