Một thứ cả thế giới đang ‘săn lùng ráo riết’, chuyên gia cảnh báo nguy cơ thiếu hụt nghiêm trọng trong vài năm nữa

“Vàng trắng” sẽ ngày càng quý hiếm

CNBC đưa tin, thế giới có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lithium khi nhu cầu về kim loại này đang tăng vọt. Cụ thể, BMI - tổ chức nghiên cứu của Fitch Solutions là một trong số những đơn vị dự đoán nguồn cung lithium sẽ thiếu hụt vào năm 2025.

Trong một báo cáo được công bố gần đây, BMI cho rằng sự thiếu hụt này phần lớn là do nhu cầu lithium của Trung Quốc vượt quá nguồn cung của nước này.

Báo cáo viết: “Chúng tôi kỳ vọng trong giai đoạn 2023-2032, sự tăng trưởng nhu cầu lithium ở lĩnh vực xe điện Trung Quốc sẽ đạt mức trung bình hàng năm là 20,4%”.

Nhưng nguồn cung lithium của nước này sẽ chỉ tăng 6% trong cùng kỳ. Theo BMI, mức tăng đó không thể đáp ứng ứng dù chỉ 1/3 nhu cầu dự báo. Trung Quốc là nước sản xuất lithium lớn thứ ba thế giới. Lithium được mệnh danh là nguồn “vàng trắng” quý hiếm và là một thành phần không thể thiếu để sản xuất pin xe điện.

Theo thống kê, thế giới đã sản xuất 540.000 tấn lithium vào năm 2021. Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cũng dự đoán rằng đến năm 2030, nhu cầu lithium toàn cầu sẽ đạt hơn 3 triệu tấn. Theo dự báo của S&P Global Commodity Insights, doanh số bán xe điện của thế giới sẽ đạt 13,8 triệu chiếc vào năm 2023, nhưng sẽ tăng vọt lên hơn 30 triệu chiếc vào năm 2030.

“Về cơ bản, chúng tôi cho rằng ngành công nghiệp lithium sẽ gặp tình trạng thiếu hụt nguồn cung”, Corinne Blanchard, Giám đốc nghiên cứu công nghệ sạch và lithium của Deutsche Bank nhận định.

Blanchard dự báo, đến cuối năm 2025, lithium sẽ thiếu hụt ở mức “khiêm tốn”, tương đương khoảng 40.000 đến 60.000 tấn lithium carbonate. Nhưng bà cảnh báo mức thâm hụt sẽ tăng mạnh, lên tới 768.000 tấn vào cuối năm 2030.

Dự báo cho tương lai

Mặt khác, một số nhà phân tích lại cho rằng lithium sẽ không bị thiếu hụt sớm như vậy. Tuy nhiên, họ cũng dự đoán điều đó sẽ xảy ra vào cuối thập niên này.

Theo ước tính của hãng tư vấn năng lượng Rystad Energy, nhiều mỏ lithium và các dự án thăm dò được triển khai có thể hỗ trợ nhu cầu đang tăng mạnh. Tuy nhiên, điều đó cũng chỉ giúp nguồn cung ổn định thêm vài năm nữa.

Phía công ty cũng cho biết, hàng trăm dự án lithium hiện đang được tiến hành thăm dò nhưng sự phức tạp về địa chất và quy trình cấp phép tốn thời gian vẫn là những thách thức lớn. Theo dữ liệu của Refinitiv, hiện chỉ có khoảng 101 mỏ lithium trên thế giới.

Phó chủ tịch Rystad Energy, Susan Zou ước tính tổng nguồn cung lithium từ các mỏ sẽ tăng 30% và 40% hàng năm vào năm 2023 và 2024. Đồng thời, các công ty khai thác sẽ tiếp tục mở rộng phát triển cả các dự án hiện có và nhiều dự án mới. Tình trạng thiếu hụt có thể bắt đầu gây khó khăn cho chuỗi cung ứng vào năm 2028.

“Trong vài năm tới, mặc dù nguồn cung lithium có thể ở mức đủ đáp ứng cho nhu cầu thế giới nhưng sự mất cân bằng nguồn cung theo khu vực vẫn không thể tránh khỏi. Chuỗi cung ứng pin toàn cầu có thể lại gặp tình trạng thiếu hụt lithium vào cuối thập niên này khi tốc độ tăng trưởng nguồn cung có thể không theo kịp tốc độ tăng trưởng của nhu cầu”.

Trong kịch bản đó, Zou dự báo giá lithium có thể tăng vọt lên mức cao lịch sử như năm 2022, từ đó làm tăng chi phí sản xuất pin. Giá lithium carbonate đã tăng lên mức cao kỷ lục gần 600.000 nhân dân tệ/tấn (82.312 USD/tấn) vào tháng 11/2022, gấp hơn 12 lần giá vào tháng 1/2021.

Hãng tư vấn năng lượng Wood Mackenzie cũng đưa ra dự báo rằng thị trường lithium nói chung sẽ có nguồn cung dư thừa trong những năm tới. Tuy nhiên, nhu cầu tiếp tục tăng trưởng và rất ít dự án mỏ lithium mới được đi vào sản xuất vào đầu giai đoạn bắt đầu từ năm 2030. Điều này có thể khiến thị trường gặp phải tình trạng thiếu hụt nguồn cung, theo Robin Griffin, Phó Chủ tịch phụ trách nghiên cứu kim loại và khai thác mỏ của Wood Mackenzie.

Austin Devaney Giám đốc thương mại của Công ty khai thác lithium Piedmont Lithium nói với CNBC qua email rằng: Các mỏ lithium thường mất “10 năm hoặc lâu hơn” để đi từ giai đoạn phát hiện đến khi hoạt động chính thức.

“Chúng tôi tin rằng cuối cùng sẽ có đủ lithium để đáp ứng nhu cầu điện khí hóa. Nhưng trong thời gian tới, chúng tôi dự kiến sẽ có những ảnh hưởng nhất định của việc hạn chế nguồn cung đối với giá lithium trong nhiều năm, nếu không muốn nói là lâu hơn”,  ông nói.

Tham khảo CNBC