Tại sao các ngân hàng lung lay?
Nhận biết chính xác nguyên nhân vì sao các ngân hàng không ổn định là giải pháp tốt nhất để tìm lại sự ổn định cho hệ thống ngân hàng toàn cầu.
- 15-12-2013Hiểu thêm về quy tắc Volcker - "vòng kim cô" của các ngân hàng đầu tư
- 26-11-2013Bài học đạo đức tuyển dụng ở ngân hàng
- 17-10-2013JPMorgan: Thương vụ thua lỗ 6 tỉ USD và án phạt 100 triệu USD
Vậy là cơ quan giám sát ngành ngân hàng nước Mỹ đã thông qua quy tắc Volcker – bản quy tắc dài gần 1.000 trang với những quy định ngăn ngừa ngân hàng giao dịch các loại chứng khoán (như cổ phiếu và trái phiếu) vì lợi ích của chính ngân hàng chứ không phải nhân danh khách hàng. Mục tiêu của quy tắc Volcker là nhằm ngăn chặn việc ngân hàng sử dụng tiền gửi (được hậu thuẫn bởi người nộp thuế) để “đánh bạc” trên thị trường.
Ở châu Âu, các nhà làm luật cũng đang soạn thảo những quy tắc tương tự nhằm giúp các ngân hàng an toàn hơn. Phiên bản của nước Anh sẽ ‘trói” các ngân hàng bán lẻ, tách bạch hoàn toàn khỏi bộ phận ngân hàng đầu tư. Điều tương tự cũng đang diễn ra ở Pháp và Đức. Câu hỏi được đặt ra ở đây là: tại sao các ngân hàng lại thiếu ổn định đến vậy và giải pháp cho vấn đề này là gì?
Đối với nhiều người theo dõi sát sao hệ thống ngân hàng, nguồn gốc của sự bất ổn đến từ mảng giao dịch tự doanh của các ngân hàng. Theo góc quan sát này, một ranh giới phân chia rõ ràng giữa ngân hàng phục vụ xã hội (cho người dân vay tiền để mua nhà hoặc cho các doanh nghiệp mượn tiền để đầu tư sản xuất) và ngân hàng tham gia vào giao dịch chứng khoán, bảo lãnh chứng khoán phái sinh và các hoạt động rủi ro khác.
Tuy nhiên, nhận định trên rõ ràng là không chính xác. Rất nhiều ngân hàng đã sụp đổ trong khủng hoảng tài chính chỉ đơn giản là ngân hàng bán lẻ cung cấp các khoản vay tài trợ mua nhà. Ngược lại, khá nhiều “ngân hàng casino” lại đối phó tốt với khủng hoảng.
Có 2 lý do chính giải thích tại sao ngân hàng lại bất ổn. Thứ nhất, nhiệm vụ chính của chúng là biến các khoản tiết kiệm ngắn hạn thành nợ dài hạn. Người có thu nhập trung bình muốn tiếp cận với tiền của họ bất cứ khi nào cần và không muốn nhận một khoản vay thế chấp có thể bị đòi lại theo yêu cầu của ngân hàng. Các ngân hàng giải quyết vấn đề đáo hạn bằng cách đánh cược rằng hầu hết mọi người sẽ không muốn rút tất cả tiền ra cùng một lúc. Một cách để đảm bảo chắc chắn điều này là sử dụng bảo hiểm tiền gửi liên bang.
Nguyên nhân thứ hai nằm ở chỗ các khoản vay ngân hàng được sử dụng để tài trợ cho các tài sản (ví dụ như nhà) có giá biến động quá mạnh.
Một khi nguyên nhân khiến ngân hàng bất ổn đã được xác định, có một số giải pháp được đưa ra. Thứ nhất, cần đảm bảo chắc chắn rằng ngân hàng có nhiều vốn và có thể phòng chống tốt rủi ro. Thứ hai, khi ngân hàng thua lỗ, người chịu thiệt là các nhà đầu tư của ngân hàng chứ không phải người gửi tiền hay người nộp thuế. Cuối cùng, các nhà quản lý cần có công cụ để dọn sạch các ngân hàng thất bại, đảm bảo sự sụp đổ của chúng không ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống.
Thu Hương
CÙNG CHUYÊN MỤC
