Lợi nhuận doanh nghiệp quí 2 tăng có phần nhờ giá cổ phiếu

Theo quy định về trích lập và hoàn nhập dự phòng trong nguyên tắc kế toán thì trong năm 2008 và quí 1 năm 2009 đã có nhiều công ty phải trích lập dự phòng cho chứng khoán giảm giá. Như vậy, trong quí 2, nhiều công ty sẽ chuyển các khoản trích lập này vào lợi nhuận do thị trường chứng khoán tăng điểm trở lại.

Thị trường chứng khoán đã có được sự khởi sắc từ cuối tháng 4 đến nay, chỉ số VN-Index vào ngày 30-6 đã đạt 448,29 điểm, tăng 42% so với ngày 31-12-2008, tăng hơn 53% so với cuối quí 1.

Theo đó, nhiều doanh nghiệp đã bán ra cổ phiếu tăng giá để hiện thực hóa các khoản lợi nhuận. Nhưng cũng có nhiều doanh nghiệp cho biết chỉ tính hoàn nhập trong số liệu báo cáo tài chính quí 2 chứ không bán ra cổ phiếu.

Theo bà Nguyễn Thị Mai Thanh, Tổng giám đốc Công ty cơ điện lạnh REE thì trong 5 tháng đầu năm, công ty bà đã bán ra một số mã cổ phiếu để thu về lợi nhuận, giúp cho lợi nhuận trong 5 tháng của REE đạt 149,15 tỉ đồng, đạt gần 60% kế hoạch năm nay, và bằng 217% so với lợi nhuận cùng kỳ. Trong khi đó, doanh thu của REE 5 tháng đầu năm nay chỉ bằng hơn 66% so với cùng kỳ và chỉ đạt 30,16% so với kế hoạch năm.

Bà Thanh cho biết, trong kết quả kinh doanh 6 tháng sắp công bố, bên cạnh lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh doanh thì những mã cổ phiếu tăng giá nhưng chưa bán ra cũng sẽ làm tăng lợi nhuận trên sổ sách của REE do hoàn nhập dự phòng.

Còn theo ông Đỗ Văn Trắc, Tổng giám đốc của Công ty Cáp và Vật liệu viễn thông (SAM), thì chắc chắn các khoản trích lập này sẽ được chuyển sang hoàn nhập trong báo cáo tài chính quí 2.

Nhiều doanh nghiệp khác có trích lập dự phòng trong năm 2008 cho biết cũng sẽ tính đến chuyện hoàn nhập trong quí 2.

Cũng vì thế, trao đổi với báo giới hôm 7-7, ông Lê Đạt Chí, Trưởng bộ môn Tài chính chứng khoán, trường Đại học Kinh tế TPHCM dự đoán, hoàn nhập dự phòng sẽ là nguyên nhân chính dẫn đến việc gia tăng lợi nhuận trong quí 2.

Ông Chí cho rằng kết quả kinh doanh 6 tháng sẽ không tốt lắm nên lợi nhuận từ hoạt động này so với cùng kỳ năm ngoái thực sự chưa thể cải thiện khi nền kinh tế vẫn gặp nhiều khó khăn, tuy vậy lợi nhuận có thể tăng trưởng cao hơn quí 1 và cao hơn cùng kỳ.

Lợi nhuận có được, theo ông Chí là do đầu tư tài chính mà phần lớn là do hoàn nhập dự phòng chứ không phải tạo ra mới từ đầu tư kinh doanh. Nếu tiền thu được từ việc bán ra cổ phiếu và thu về thì đó là lợi nhuận thực, như Thủ Đức House bán ra cổ phiếu HCM, Cáp và Vật liệu viễn thông bán ra HPG thì như vậy là tốt vì đã thu tiền về để đầu tư vào các hoạt động khác, còn lại những công ty sẽ hoàn nhập trên sổ sách thì nếu chứng khoán giảm giá trở lại, những khoản tiền này lại quay về là trích lập dự phòng.

Như vậy, thực sự việc hoàn nhập dự phòng này sẽ "làm đẹp" cho con số lợi nhuận của các công ty nhưng không có nghĩa là hoạt động kinh doanh của các công ty đang tốt lên vì dòng tiền không luân chuyển.

Cùng suy nghĩ này, bà Phan Vân Hà, Tổng giám đốc Công ty chứng khoán Argtex, trong một lần trả lời phỏng vấn báo chí gần đây, cũng cho rằng nhà đầu tư nên cẩn trọng khi xem con số lợi nhuận của doanh nghiệp, vì có thể có những doanh nghiệp về kinh doanh thì chưa có tín hiệu khả quan nhưng lợi nhuận vẫn rất cao.

Theo Thanh Thương
TBKTSG Online