Tại cuộc họp về giải pháp và chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam mới đây, không chỉ doanh nghiệp ngoại, mà nhiều doanh nghiệp nội đều đề xuất thay đổi cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với ôtô nhập khẩu.

Theo đó, lý do được các doanh nghiệp đưa ra là vào năm 2018, thuế nhập khẩu ôtô từ ASEAN sẽ về 0%, khi đó ô tô nhập khẩu sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn so với ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Bộ Tài chính cho biết, theo quy định hiện hành về giá tính thuế TTĐB mặt hàng ô tô dưới 24 chỗ ngồi nhập khẩu, đối với hàng hóa sản xuất trong nước, giá tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở sản xuất, bao gồm giá thành sản xuất (hay giá vốn) cộng với chi phí bán hàng trong nước (chi phí quản lý, đóng gói, quảng cáo, trưng bày, vận chuyển, bảo hành,... nếu có), cộng với lãi của người nộp thuế.

Đối với hàng hóa nhập khẩu, giá tính thuế TTĐB bao gồm giá tính thuế nhập khẩu (là giá thực tế phải trả tính đến cửa khẩu nhập đầu tiên hay còn gọi là giá CIF) cộng với thuế nhập khẩu.

Quy định trên được thực hiện ổn định trong nhiều năm qua và trên thực tế thực hiện không phát sinh vướng mắc.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính thấy rằng, cùng với sự phát triển hội nhập kinh tế, hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế, nhất là nhập khẩu hàng hóa ngày càng đa dạng về hình thức để tối đa hóa lợi nhuận như thành lập công ty con tại Việt Nam của các hãng nước ngoài, thành lập liên doanh thay vì văn phòng đại diện hay chi nhánh nước ngoài trước đây.

Những công ty con hay công ty liên doanh tại Việt Nam đại diện cho các hãng nước ngoài này đều thực hiện đầy đủ hoạt động phân phối, xúc tiến thương mại và cung cấp dịch vụ bảo hành, bảo trì, sửa chữa hàng hóa tại Việt Nam. Bên cạnh đó, từ ngày 26/6/2011, theo quy định của Bộ Công Thương thì cơ sở kinh doanh nhập khẩu ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống phải đáp ứng điều kiện là nhà nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất, kinh doanh loại ô tô đó và phải có cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô đủ điều kiện do Bộ Giao thông vận tải quy định.

Do vậy, nếu tiếp tục duy trì quy định về giá tính thuế TTĐB đối với ô tô dưới 24 chỗ ngồi như hiện hành (với khác biệt về chi phí bán hàng trong nước) thì khi thuế nhập khẩu cắt giảm về mức 0%, ô tô dưới 24 chỗ ngồi sẽ càng có lợi thế cạnh tranh về giá hơn so với sản xuất, lắp ráp trong nước.

Từ lí do trên, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung quy định giá tính thuế TTĐB đối với ô tô dưới 24 chỗ ngồi nhập khẩu bao gồm cả chi phí bán hàng trong nước của nhà nhập khẩu thông qua việc thu thêm thuế TTĐB tại khâu nội địa khi nhà nhập khẩu ô tô bán ra. Theo đó, nhà nhập khẩu được tính trừ số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu.

Đồng thời, để hạn chế chuyển giá thông qua kê khai giảm giá tính thuế của nhà nhập khẩu dẫn đến số thuế TTĐB phải nộp âm thì dự thảo sẽ bổ sung quy định trường hợp số thuế TTĐB phải nộp ở khâu bán ra trong nước nhỏ hơn số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu (số thuế TTĐB âm) thì nhà nhập khẩu chỉ được khấu trừ tương ứng với số thuế TTĐB tính được khi bán ra trong nước.

Việc xác định giá tính thuế TTĐB khi bán ra trong nước đối với cơ sở nhập khẩu được tính như cơ sở sản xuất hàng hóa chịu thuế TTĐB bán ra trong nước.

Theo Bộ Tài chính, đề xuất trên có ưu điểm là bảo đảm bình đẳng về giá tính thuế giữa ô tô dưới 24 chỗ ngồi nhập khẩu và hàng sản xuất trong nước trước bối cảnh thuế nhập khẩu được cắt giảm mạnh, qua đó ô tô, điều hòa sản xuất trong nước có thể cạnh tranh bình đẳng với hàng nhập khẩu.

Bên cạnh ô tô dưới 24 chỗ ngồi nhập khẩu, mặt hàng điều hòa nhiệt độ có công suất dưới 90.000 BTU nhập khẩu cũng được đề nghị sửa đổi cách tính thuế TTĐB.

>>>Ôtô made in Việt Nam: Chiều ông lớn, phá cam kết WTO?

Thảo Anh