Khai thác khoáng sản: Lãng phí do thiếu đầu tư công nghệ

Việt Nam có nguồn tài nguyên khoáng sản được đánh giá tương đối đa dạng với 60 loại khoáng sản thuộc hơn 5.000 điểm mỏ được phát hiện và khai thác. Một điều dễ thấy là công nghệ khai thác của nước ta còn lạc hậu, dẫn tới việc khai thác, xuất khẩu khoáng sản thô không qua chế biến mới dừng lại ở sản phẩm tinh quặng, giá trị và hiệu quả sử dụng thấp, chưa tương xứng với giá trị của tài nguyên khoáng sản.

Theo thống kê của Bộ Khoa học và Công nghệ, chỉ có khoảng 0,01% tổng doanh thu của các doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản dành cho đầu tư đổi mới công nghệ.

Nhiều doanh nghiệp không đủ năng lực cả về tài chính, thiết bị, công nghệ lẫn kinh nghiệm nhưng vẫn được cấp mỏ, khai thác và chế biến bằng công nghệ lạc hậu, dẫn tới việc chế biến thô sơ không phù hợp với đặc điểm và thành phần khoáng vật của quặng nên mức độ thu hồi thấp và không thu hồi được khoáng vật đi kèm.

Ở không ít địa phương, tình trạng này còn làm giàu cho những người có chức có quyền và đặc biệt là các doanh nghiệp được cấp phép khai thác.

Tình trạng khai thác khoáng sản tràn làn và lãng phí là điều đã được nhắc tới nói lâu nay. Vậy tình trạng đó hiện nay như thế nào và chúng ta sẽ ngăn chặn ra sao? Đây là nội dung được chương trình Vấn đề hôm nay ngày 3/3 đưa ra trao đổi với khách mời là ông Nguyễn Văn Thuấn, Tổng cục Trưởng Tổng cục Địa chất Khoáng sản Việt Nam.